Plastik malzemelerin gelişimi plastiğin özelliklerine sahip doğal malzemelerin (sakız, şellak gibi) kullanımıyla başlamış ve ardından (kauçuk, nitroselülöz, kolajen, galalit gibi) kimyasal olarak değiştirilmiş doğal malzemelerin gelişimiyle devam etmiştir. Son olarak da bundan 100 yıl önce modern plastikler olarak tanıdığımız tamamen sentetik malzemeler geliştirilmeye başlamıştır.
Belli katalizörler gerektiren polimerleştirme ve polikondansasyon işlemleri plastik üretiminde kullanılan iki ana işlemdir. Etilen ve propilen gibi monomerler, polimerleştirme reaktöründe birbirine bağlanarak uzun polimer zincirleri oluşturur. Temelde kullanılan monomer türüne bağlı olarak, her bir polimer türünün kendisine has özelliği, yapısı ve büyüklüğü vardır.
Birçok farklı plastik türü olduğundan, iki ana polimer serisi altında toplanabilirler:
-
Termoplastikler (ısıyla karşılaştığında erir ve soğutulduğunda tekrar sertleşir)
-
Termosetler (kalıplandıktan sonra tekrar eritilemez)
TPE, termoplastik elastomerin genel adıdır; aynı zamanda termoplastik kauçuk olarak da adlandırılır. TPE kauçuk benzeri bir materyal olup enjeksiyon kalıplama, 2K kalıplama veya ekstrüzyon gibi termoplastik teknolojileri ile işlenebilir. Termoplastik elastomerler (TPE) PP, PBT veya PA gibi yumuşak kauçuk materyal ile kombinasyon içinde sert termoplastik elastomerlerden yapılan yağ veya dolgu gibi katkılarla bütünleştirilen bileşiklerdir.
Genel özelliklerine bakıldığında;
- Düşük yoğunluğa sahip olmaları,
- Geniş sertlik aralığında üretilebilmeleri,
- UV & Ozon karşı yüksek dayanımlı olmaları,
- Geniş sıcaklık aralığında çalışabilmeleri,
- Geri dönüşümlü olmaları,
- Düşük kalıcı deformasyon değeri vermeleri,
- Renklendirilebilir olmalarından dolayı özellikle plastik sektöründe düşük üretim ve yatırım maliyeti sağlamasından dolayı tercih edilmektedirler.
Bugün geniş oranda farklı termoplastik elastomer (TPE) türleri mevcuttur.
TPE uygulama alanlarına bakıldığında tüketim mallarından ayakkabı tabanları, yumuşak kulplar, diş cihazları veya cilt ile temas eden ürünler, gıda kabı kapakları, mataraların içecek boruları gibi gıda ile temas eden ürünler, tutamaklar ve pencere ekstrüzyonları , otomotiv parçaları , tel ve kablo kılıfı , contalar, hortumlar, bağlayıcılar, vanalar ve stoperler gibi birçok endüstriyel parça çeşitlerinde TPE kompaundlar kullanılmaktadır.
TPE’lerin Genel Özellikleri
Sertlik: TPE'ler 20 Shore A ile 70 Shore D gibi geniş bir aralıkta istenilen sertlikte elde edilebilirler.
UV&Ozon Dayanımı: TPE'ler UV&Ozon dayanımı mükemmel malzemelerdir.
Sıcak Soğuk Dayanımı: TPE'ler -40 ve +130 C Isı dayanımına sahiptirler. Dolayısıyla Sibirya'dan Arap ülkelerine kadar geniş bir alanda kullanılabilir.
Renk Seçenekleri: TPE'ler ile sonsuz renk elde edilebilirler. Bu sayede RAL kataloğunda yer alan tüm renklerde üretilebilirler.
Geri Dönüşümlülük: TPE'ler tekrar kullanılabildiği için çevreye ve doğaya zarar vermeyen yeşil dostu bir malzemedir.
Kaynak Kabiliyeti: TPE'ler ısı ile yapışma özelliğine sahiptirler. Bu sayede co-ex veya co-enjeksiyon tipi üretimlere olanak sağlarken, kaynak gereken proseslerde de olumlu sonuçlar alınmaktadır.
Kalıcı Deformasyon: TPE'ler yapılarındaki elastomer faz sayesinde hem dinamik hem de statik uygulamalarda düşük kalıcı deformasyon değerleri sağlamaktadır.
